Tribina „Od frankofonije do frankofilstva: prilog uticaju učenja francuskog jezika u Srbiji do 1914. godine“, održana je u ponedeljak 25. marta u klubu „Tribina mladih“ Kulturnog centra Novog Sada. Autor i predavač bila je dr Aleksandra Kolaković.
U mesecu frankofonije i povodom 180 godina od uspostavljanja diplomatskih odnosa Francuske i Srbije, jedno od bitnih pitanja koje se nameće jeste uloga učenja francuskog jezika u Srbiji.
Međunarodna organizacija Frankofonija predstavlja skup država, zemalja i regija koje koriste francuski kao nacionalni ili službeni jezik, odnosno jezik međunarodne komunikacije i kao radni jezik.
– Danas frankofona zajednica okuplja 88 zemalja, odnosno 540 miliona stanovnika. Srbija je od 2018. godine pridruženi član, ali je uticaj ove organizacije kod nas bio prisutan i ranije – objasnila je Kolaković na početku tribine.
Termin frankofonija prvi je upotrebio 1880. godine francuski geograf Onesim Reklu i njime je označio zajednicu ljudi i država koje koriste francuski jezik. Nastava francuskog započela je na Liceju 1839. godine: Aleksije Okolski, Konstantin Ranos, Đorđe Atanasijević, Ljudevit Španić, Matija Ban do sredine veka bili su predavači francuskog jezika.
Prvi profesor francuskog jezika na Liceju u Srbiji od 1839. godine bio je Aleksije Okolski, potomak jedne od najstarijih plemićkih porodica u Podoliji. Na dalji tok usvajanja francuskog jezika i uticaja francuske kulture na srpsku kulturu od posebnog značaja je pridruživanje nastave francuske književnosti nastavi jezika od 1850. godine. Prodor francuske kulture od sredine 19. veka, pored prvih generacija pristiglih iz Pariza u Srbiju, podstakao je od 1863. do 1887. godine Šarl Aren, prvi Francuz za katedrom Velike škole u Beogradu.
Potomak ugledne francuske porodice, Šarl Aren je došao u Srbiju 1849. godine i od srpskog kneza Aleksandra Karađorđevića zatražio odobrenje da štampa list na francuskom jeziku s ciljem da Srbe približi Zapadu i potisne germansko-ugarski uticaj.
U prvim godinama 20. veka nastavu francuskog jezika, fonetike i teorije književnosti vodio je Bogdan Popović, a kasnije i njegovi učenici: Jovan Skerlić i Uroš Petrović. Uređujući i pripremajući najznačajniji časopis epohe Srpski književni glasnik, diktirali su idejne pravce u Srbiji.
Francuska kultura je zahvaljujući Bogdanu Popoviću i Jovanu Skerliću postala postulat koji treba slediti. Takođe, specifične veze kralja Petra Karađorđevića sa Francuskom uticale su na stvaranje prisnijih odnosa sa Francuskom.
Na osnovu analize razvoja nastave francuskog jezika u Srbiji do perioda Velikog rata, kao i nastojanja francuskih diplomata i Francuske alijanse da organizuju dodatne kurseve ne samo francuskog jezika već i francuske kulture, očigledna je povezanost širenja frankofonije i pojave frankofilstva kao izgradnje temelja francuskim uticajima u Srbiji.
