Radioaktivni gromobrani u Novom Sadu?

Radioaktivni gromobrani su odobreni po zakonskim propisima, u Službenom listu SFRJ br 13 iz 1968. godine  da bi štitili objekte i prostor od atmosferskih pražnjenja, tj udara groma, kao najsigurniji i najjeftiniji sitem zaštite. Verovatnoa je presudno bilo što je najjeftiniji, i tada se nije puno vodilo računa o posledicama korišćenja radioaktivnih gromobrana. Za prvih 10 godina korišćenja više od 50% radnika koji su radili na proizvodnji i montaži radioaktivnih gromobrana je obolelo od kancera (karcinoma, raka). Ovo  je podatak iz 1980. godine, i na žalost, ti ljudi koji su oboleli su primorali nadležne organe da ponovo preispitaju uticaj gromobrana, odnosno jonizujućeg zračenja na život ljudi!

Stručnom i naučnom analizom, Institut za javno zdravlje Beograd i Institut Vinča, utvrđeno je da radioaktivni gromobrani poseduju  Europijum Eu2O3, izotop uranijuma koji emituje Gama zračenje dometa 600m u svim pravcima, tj 1200m u prečniku. Prema toj analizi preporučeno je da se dalje postavljanje ovakvih gromobrana zabrani, jer njihovo jonizujuće radioaktivno zračenje šteti svim oblicima života i ljudskim i biljnim i životinjskim. Na bazi ovih naučnih dokaza donet je novi Zakon, Službeni list SFRJ 53 iz 1991. godine, kojim se zabranjuje dalje postavljanje RAG i ostavljen rok od 5 godina da se postojeći uklone izamene drugim sistemima zaštite. Krajnji rok za uklanjanje i zamenu svih radioaktivnih gromobrana na celoj teritoriji SFRJ je istekao u junu 1996. godine, dakle pre 21 godinu!

Za uklanjanje i zamenu svih radioaktivnih gromobrana u Novom Sadu i postavljanje novih uređaja za rano startovanje, i to 2 nova za jedan stari, jer su stari pokrivali zonu zaštite po 300m, a novi samo po 150m, da bi se zaštitili svi objekti koji su trebali biti zaštićeni, izdvojeno je 37.156.000,00 RSD i uplaćeno izvođaču radova JKP „Stan“ koji je ova sredstva nenamenski potrošio i mi dan danas u Novom Sadu imamo još 50 radioaktivnih gromobrana. Na teritoriji naše pokrajine, analizom i podacima Instituta za onkologiju u Sremskoj Kamenici, od 1985 do 2010 godine evidentirano je 206.868 građana obolelih od malignih obolenja, 134.132 sa smrtnim ishodom. Po tvrdnjama stručnjaka uranijum u radioaktivnim gromobranima 100 puta je jači od osiromašenog koji je 1999. godine NATO bacao na Srbiju! Gradske vlasti su dale sebi krajnji rok da uklone radioaktivne gromobrane do juna 2014. godine, ali to do danas nije urađeno. Za njihov prirodni prestanak delovanja potrebno je 125 godina, to je više od 5 generacija, postavlja se pitanje da li će biti tih 5 generacija?! Tekst: Željko Belobradić