Tribina „Agrarni socijalizam Svetozara Markovića“, biće održana u četvrtak, 20. septembra u 18 časova u Klubu „Tribina mladih“ Kulturnog centra Novog Sada. Autor i predavač je dr Ljubiša Despotović.
Kao evropski obrazovan socijalist, kako ističe Jovanović, Marković je dobro poznavao ne samo stanje u socijalističkom i radničkom pokretu svoga vremena, nego i ekonomske prilike u kapitalističkom okruženju, pa i suštinu samog modernog kapitalističkog društva. On je dobro znao da je to društvo zasnovano na političkom partikularizmu, idividualizmu, privatnoj svojini, složenoj društvenoj strukturiranosti, diferenciranoj podeli rada, tržištu, industrijalizaciji i sl. Upravo zato, on je pod uticajima socijalističkih i narodnjačakih ideja izgradio jedan ideološki ovir koji bismo mogli označiti kao agrarni socijalizam, a koji je trebao da posluži kao ideološka i politička odbrana od preteće modernizacije i evropeizacije, koja je ugrožavala upravo one vrednosti koje je on želeo da sačuva i unapredi u svojoj viziji društva socijalne pravde. Te vrednosti bile su zadruga, kolektivna svojina, samouprava, narodna opština, i druge tradicionalne institucije, koje je smatrao više nego važnim za opstanak zatečene socijalne strukture, u kojoj je preovladavao seljački posed, tradicionalni i patrijarhalni identitet uz dominaciju kolektivizma i egalitarizma. Upravo to i takvo društvo, Svetozar želi da sačuva od nadolazećeg kapitalizma, i da na njegovim institucijama ostvari ideale agrarne i egalitarne zajednice. Čak i onda kada je kritikovao ekonomsko stanje i političke prilike u Srbiji, on je to radio na površini, usmeravajući ošticu svoje kritike na aktuelnu vlast i na one procese koji su se, istina sporo ali pokazalo se ipak nepovratno, pomerali u pravcu njene modernizacije. Bila je to jedna površna kritika, zato što je u analizi stanja, uvek nastojala da ostavi i sačuva postojeću i prostu socijalnu strukturu srpskog drušva sa gotovo svim tradicionalnim i egalitarnim institucijama nedirnute, jer je upravo na njima gradio temelje svog sveta agrarnog socijalizma.
Related
