Tribina „Krcun – tragedija jedne epohe: biografija Slobodana Penezića“ biće održana u petak, 22. februara u 18 časova u klubu „Tribina mladih“ Kulturnog centra Novog Sada. Autor i predavač je msr Ognjen Karanović, istoričar.
Slobodan Penezić Krcun rođen je 2. juna 1918. godine u porodici Spasoja Penezića kafedžije, kao prvo dete u njegovom drugom braku sa tekstilnom radnicom Vidosavom, koja je rodila još troje dece — Sretena, Predraga i Milenu. Za vreme velike privredne krize otac je bankrotirao i umro 1934. godine. Sav teret oko izdržavanja dece pao je na majku Vidu, kojoj je Krcun, kao šesnaestogodišnji dečak, pokušao da olakša život, pomažući joj u kući oko šivenja, u bašti i oko stoke. Njegova ljubav prema majci i pomoć trajala je tokom celog njegovog uzbudljivog života. Verovatno da je gubitak oca i briga o majci i mlađoj braći i sestri uticala da je ponavljao treći razred gimnazije. Vaspitavan u duhu građanskog patrijarhalnog morala bio je poslušan i predusretljiv dečak, ali i nemirnog i buntovnog duha. Napad sila Osovine na Kraljevinu Jugoslaviju, 6. aprila 1941. godine, ga je zatekao u Beogradu i on je istog dana krenuo kući. U Užicu je pokušao da se prijavi u vojsku, ali je bio odbijen. Kada su Nemci zauzeli Užice, otišao je u Sandžak, i tu je ostao do kraja aprila 1941. godine. U toku maja uspeo je da se vrati u Beograd, gde je dobio zadatak od Pokrajinskog komiteta SKOJ-a za Srbiju da se vrati u Užice i poveže se sa tamošnjom partijskom organizacijom KPJ. Po zadataku Okružnog komiteta KPJ za Užice, u zlatiborskom srezu je radio na pripremi ustanka i formiranju Zlatiborske partizanske čete. Posle formiranja te čete, na poziv Okružnog komiteta, otišao je u Štab Užičkog partizanskog odreda „Dimitrije Tucović“, gde je određen za zamenika političkog komesara Odreda. Posle oslobođenja Užica, septembra 1941. godine, imao je zadatak da u oslobođenom gradu organizuje borbu protiv „pete kolone“. Pored ovoga, radio je i na organizovanju „narodne vlasti“, organizovanju pozadine i dr. U oslobođenom Užicu je ostao sve do pada Užičke republike, 29. novembra 1941. godine. U selo Radoinju, gde se tada nalazio Vrhovni štab NOP odreda Jugoslavije, stigao je 5. decembra 1941. godine, i bio zadužen da radi na obezbeđenju članova Vrhovnog štaba. Na toj dužnosti je ostao sve dok je Vrhovni štab boravio u oslobođenoj Foči. Prilikom povlačenja partizanskih jedinica iz Sandžaka, juna 1942. godine, postao je rukovodilac Politodela Druge proleterske udarne brigade, a uskoro, kod Mrkonjić-Grada, postao je zamenik političkog komesara brigade. Aprila 1943. godine, posle smrti Alekse Dejovića, postavljen je za političkog komesara brigade. Septembra 1943. godine određen je za političkog komesara Druge proleterske divizije, i s njom je učestvovao u oslobađanju Sandžaka. Sa ove funkcije je smenjen 7. decembra 1943. godine, zbog poraza divizije kod Prijepolja. Posle toga, nalazio se sa Drugom i Petom krajiškom divizijom, koje su išle u Srbiju do Ibra, i natrag u Crnu Goru, gde se oformila grupa rukovodilaca za Srbiju, koji su od manastira Morače, juna 1944, otišli na Vis. Na Visu, Krcun je izabran u Pokrajinski komitet KPJ za Srbiju i određen za načelnika Odeljenja za zaštitu naroda (OZNA) za Srbiju. Sa Visa je, početkom jula, otišao u Bari, a odatle je, sa grupom drugih rukovodilaca, avionom prebačen na oslobođenu teritoriju južne Srbije. Tamo je počeo da radi na formiranju prvih organizacija Odeljenja za zaštitu naroda, a potom je prešao u oslobođeno Valjevo, zatim u Aranđelovac, pa u Beograd, gde je postao načelnik Odeljenja za zaštitu naroda Srbije. Jedan od najvećih uspeha službe koju je vodio, bilo je hapšenje Draže Mihailovića. Posle oslobođenja Jugoslavije, obavljao je mnoge odgovorne društveno-političke funkcije u republici i federaciji. Od novembra 1946. do decembra 1953. godine obavljao je dužnost ministra unutrašnjih poslova u prvoj, drugoj i trećoj Vladi Narodne Republike Srbije. Od 16. decembra 1953. bio je potpredsednik, a od 9. juna 1962. godine predsednik Izvršnog veća Skupštine Socijalističke Republike Srbije. Od novembra 1954. godine bio je član Saveznog izvršnog veća. Novembra 1944. godine je bio poslanik Antifašističke skupštine narodnog oslobođenja Srbije (ASNOS), a kasnije je u više saziva, biran za narodnog poslanika Skupštine Srbije i Savezne narodne skupštine. Na Osnivačkom kongresu Komunističke partije Srbije, maja 1945. godine, izabran je za člana Centralnog komiteta, a na Petom kongresu KPJ izabran je za člana Centralnog komiteta Komunističke partije Jugoslavije. Imao je čin general-pukovnik u rezervi. Poginuo je 6. novembra 1964. godine u saobraćajnoj nezgodi na Ibarskoj magistrali, u blizini sela Šopić kod Lazarevca. Tog dana, zajedno sa visokim republičkim funkcionerima – Svetolikom Lazarevićem Lazom i Ljubomirom Mijatovićem, krenuo je na Sresku konferenciju Saveza komunista u Titovom Užicu. Bio je oženjen Grozdanom Zinom Belić-Penezić, sa kojom je imao troje dece – sinove Srđana i Relju i ćerku Vidu. Pošto nije bio miljenik Josipa Broza Tita, jer je znao da mu kaže šta misli o njemu, često je njegova pogibija dovođena u vezu s tim…
Related
