Tribina „Mojkovačka bitka 1916. godine i crnogorski nacionalni identitet“ biće održana u ponedeljak, 28. januara u 19 časova u klubu „Tribina mladih“ Kulturnog centra Novog Sada. Autor i predavač je msr Ognjen Karanović, istoričar.
„Da ne beše onog krvavog Božića na Mojkovcu, ne bi bilo ni našeg vaskrsenja na Kajmakčalanu“, reči su svetog vladike Nikolaja žičkog i Ohridskog, odnosno vladike Nikolaja Velimirovića, koje su se odnosile na uzročno-posledičnu vezu u „istorijskim nitima“ isprepletenoj sudbonosnoj relaciji između dve stradalne pobede, opet dve, srpske vojske nad zločinačkim agresorima tokom „paklenog grotla“ Velikog rata. Nakon odlučnog i uspešnog otpora srpskog naroda, kao i njegovih slobodarskih država Srbije i Crne Gore u prve dve godine rata, krajem 1915. godine, Vrhovna komanda Nemačke carske armije preuzima sudbinu fronta Centralnih sila prema Srbiji i na Balkanu u svoje ruke. Planovi neprijateljskih snaga sastojali su se u strategiji jednovremenog i koncentričnog udara na srpske oružane snage sa tri strane. U skladu sa planiranom ratnom taktikom, bilo je predviđeno da austrougarske snage Srbiju, ali i Crnu Goru napadnu sa zapadne strane, dok bi sa severne granice Srbije prema Dvojnoj monarhiji, odnosno preko reka Save i Dunava usledio udar najelitnijih nemačkih trupa, sa osnovnim pravcem prodora duž doline reke Morave, a na istočnim i jugoistočnim srpskim granicama, bugarska vojska imala je zadatak da srpskim armijama preseče odstupnicu duž Vardarske doline, a prema granicama Grčke. Na opisani način, bilo je predviđeno uništenje ove dve srpske države, čime bi Centralnim silama bio „otvoren put“ prema daljem „napredovanju na Istok“. U prvi mah, geopolitički i strateški položaj malene države i njene vojske, kakve su bile Crna Gora i crnogorske odbrambene snage, u odnosu na nadmoćnu nadiruću silu austrougarske soldateske, bio je izuzetno težak. Neprijatelj je bio uveren da će, u borbama i oskudici potpuno iscrpljenu vojsku brzo slomiti, a zajedno sa njom i već poraženu srpsku armiju, koja se preko teritorije Crne Gore povlačila prema Albaniji. Međutim, to se nije dogodilo! Sve austrougarske jedinice na „crnogorskom frontu“ bile su zaustavljene, čime je Bitka na Mojkovcu za crnogorsku stranu pobedonosno završena. U direktnom sudaru 20 hiljada neprijateljskih vojnika sa 6500 crnogorskih ratnika, austrougarske snage imale su preko 700 ljudi izbačenih iz stroja, od kojih je 224 smrtno stradalo. Crnogorske snage imale su 205 poginulih boraca, a njihove snage ostale su na svojim položajima sve do kapitulacije Kraljevine Crne Gore i raspuštanja Crnogorske kraljevske vojske 21. januara 1916. godine. Pobedom na Mojkovcu, Crna Gora je spasila srpsku vojsku i izbegli narod od sigurnog poraza i opšte nacionalne propasti, čime je ova bitka trajno upisana u memoare najsvetlijih primera nacionalne solidarnosti i ljudskog požrtvovanja u istoriji srpskog etnosa. Više od jednog veka kasnije, Bitka na Mojkovcu, za značajan deo crnogorskih političkih i intelektualnih elita, ali i za jedan segment javnosti, više ne predstavlja duhovno-socijalni i istorijski „fundament opstanka“ i potvrde nacionalnog identiteta, uz nesporni simbol „krune saradnje“ između dve bratske države i njihovog naroda. Naprotiv! Na predstojećim razgovorima u okviru Tribine mladih Kulturnog centra Novog Sada pokušaćemo da saznamo koje su istorijske okolnosti i uslovi generisali današnju percepciju značaja ovog važnog istorijskog događaja, te da li se isti danas može posmatrati u analizama egzistencije i strukture nacionalnog identiteta većinskog naroda u Crnoj Gori.
Related
