Tribina „Srbija i Izrael, prvih 70 godina” održana je u ponedeljak, 30. jula u Klubu „Tribina mladih” Kulturnog centra Novog Sada. Autor i predavač bio je Nemanja Starović, istoričar.
Međudržavni odnosi Srbije i Izraela, podsetio je autor na početku predavanja, nadovezuju se na duge istorijske veze Srba i Jevreja. Tome u prilog svedoči i nedavna poseta izraelskog predsednika Ruvena Rivlina Srbiji. Čitava ova godina je, može se reći, posvećena jubileju 70 godina moderne, savremene državnosti Izraela.
Starović je u nastavku podsetio da dobri odnosi Srba i Jevreja potiču iz perioda druge Jugoslavije od 1948. godine. Tito je, međutim, 1967. godine prekinuo diplomatske odnose između SFRJ i Izraela, ali su oni ponovo uspostavljeni 1992. godine. Dobri uzajamni odnosi nastavljeni su i u vreme SRJ, kao i posle osamostaljenja Srbije kao države, pa sve do danas.
Vraćajući se daleko u prošlost, u istorijsku odiseju jevrejskog naroda, autor je kazao da su Jevreji oko 2.000 godina proveli u rasejanju. Danas oko polovina od ukupnog broja njih živi izvan svoje matične države, mada postoji teorija da jevrejska država nema svoju dijasporu, jer svi Jevreji, bez obzira na to na kojoj tački planete žive – jesu deo državnog bića Izraela.
Na Balkansko poluostrvo doselili su se u najvećem broju krajem 15. i tokom 16. veka, po završetku hrišćanskog oslobađanja Iberijskog poluostrva. Tadašnje hrišćanske vlasti postavile su ultimatum Jevrejima da pređu u katoličanstvo ili da napuste poluostrvo na kojem su vekovima živeli.
– Kada govorimo o srpskoj modernoj državnosti kroz čitav 19. vek, činjenica je da su Jevreji ostavili veoma važan trag u Beogradu i drugim urbanim gradovima. Jevrejska zajednica u Beogradu, u vreme kneza Miloša, dobila je pravo da kuje svoj novac. Naš FK „Vojvodina” izgrađen je 1924. godine zajedničkim naporom srpske i jevrejske omladine – rekao je autor tribine.
U nastavku je podsetio na niz znamenitih Jevreja u našoj zemlji, među kojima su i zemunski rabin Jehuda Alkalaj, zatim lekar i oficir srpske vojske David Albala koji je bio u sastavu naših uspešnih diplomatskih misija posle Prvog svetskog rata, Geca Kon, doajen knjižarstva i izdavaštva, kao i književnici Stanislav Vinaver, Danilo Kiš, Oskar Davičo i David Albahari.
– Savremeni odnosi Srbije i Izraela baziraju se na tome što izraelska država principijelno ne priznaje samostalnost Kosova i Metohije. Izrael se protivio NATO agresiji na našu zemlju, a danas u Srbiju stiže sve više ekonomskih investicija. Istovremeno, srpski stav je izbalansiran prema konfliktu Izraela i Palestine, koja takođe ne priznaje KiM kao državu. Srbija ima diplomatske odnose sa obema državama – zaključio je Starović na kraju predavanja.
